Καρκίνος του Δέρματος
Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί αύξηση των κρουσμάτων
καρκίνων δέρματος. Πρωταρχική αιτία θεωρείται η
έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία.
Υπεύθυνος για τη διάγνωση τους είναι ο δερματολόγος με την κλινική εικόνα, τη δερματοσκόπηση και τη βιοψία αν κριθεί απαραίτητο.
Τύποι Καρκίνου
Τρεις τύποι είναι υπεύθυνοι για το 98% των περιστατικών καρκίνου του δέρματος:
Βασικοκυτταρικό επιθηλίωμα / καρκίνωμα
Αποτελεί τον πιο συχνό καρκίνο του δέρματος. Αποτελεί το 80% των καρκίνων δέρματος που δεν είναι μελάνωμα. Είναι δυνατόν να εμφανιστεί οπουδήποτε, πιο συχνά όμως στις ηλιοεκτεθειμένες περιοχές σώματος π.χ. πρόσωπο. Εμφανίζεται σαν μια μικρή κόκκινη κηλίδα ή ογκίδιο στο δέρμα το οποίο μπορεί να αιμορραγεί με ελάχιστο τραυματισμό ή να παρουσιαζει μικρό έλκος (πληγή) που δεν επουλώνεται. Με την πάροδο του χρόνου αυξάνεται σε μέγεθος. Πρόκειται για έναν όγκο συνήθως ανώδυνο, ο οποίος αναπτύσσεται με αργό ρυθμό και σπανίως προκαλεί μεταστάσεις.
Η διάγνωση του γίνεται με την κλινική εξέταση και με τη δερματοσκόπηση (παρατήρηση με ειδικό όργανο) και επιβεβαιώνεται με λήψη βιοψίας. Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία έχει ως αποτέλεσμα τοπική καταστροφή των ιστών. Η θεραπεία ανάλογα με την περίπτωση μπορεί να είναι χειρουργική αφαίρεση, τοπική ανοσοτροποιητική αγωγή, κρυοθεραπεία κ.ά.
Ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα / καρκίνωμα
Λιγότερο συχνό από το βασικοκυτταρικό επιθηλίωμα. Αποτελεί περίπου το 20 % των καρκίνων δέρματος που δεν είναι μελάνωμα. Σχετίζεται με την παρατεταμένη έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία, γι΄αυτό και εμφανίζεται συνήθως στις φωτοεκτεθειμένες περιοχές του δέρματος.
Σε ορισμένες περιπτώσεις προηγούνται κάποιες βλάβες δέρματος (π.χ. ακτινικές υπερκερατώσεις, κ.ά.) που αν αφεθούν χωρίς θεραπεία σε ένα ποσοστό εξελίσσονται σε ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα.
Το ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα τείνει να μεγαλώνει με πιο γρήγορο ρυθμό από το βασικοκυτταρικό.
Αναπτύσσεται με καταστροφικό τρόπο και είναι δυνατόν να δώσει μεταστάσεις, άρα να εξαπλωθεί σε άλλες περιοχές του σώματος π.χ στους λεμφαδένες. Γι’ αυτό το λόγο είναι σημαντική η έγκαιρη διάγνωση και η χειρουργική αφαίρεση του. Επίσης απαιτείται επανέλεγχος του ασθενή.
Κακόηθες Μελάνωμα
Πρόκειται για τον πιο επιθετικό καρκίνο του δέρματος με κακή πρόγνωση.
Αποτελεί κακοήθη όγκο των μελανινοκυττάρων, ο οποίος δίνει μεταστάσεις στους λεμφαδένες και εσωτερικά όργανα.
Η διάγνωση του γίνεται με την τεχνική της δερματοσκόπησης και επιβεβαιώνεται με βιοψία.
Αναφορά θα πρέπει να γίνει επίσης στην
ακτινική / ηλιακή υπερκεράτωση, που αποτελεί συχνή δερματική πάθηση.
Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία σε ένα ποσοστό, που διαφέρει ανάλογα με την εντόπιση και τον ασθενή, μπορεί να εξελιχθεί σε ακανθοκυτταρικό επιθηλίωμα.
Εμφανίζεται σε ηλιοεκτεθειμένα σημεία σώματος π.χ. πρόσωπο, αυτιά, μετά από μακροχρόνια και παρατεταμένη έκθεση στον ήλιο.
Παράγοντες αυξημένου κινδύνου εμφάνισης μελανώματος είναι:
Ο μεγάλος αριθμό σπίλων
Άτυποι / δυσπλαστικοί σπίλοι
Τα ξανθά ή κόκκινα μαλλιά
Το ανοιχτόχρωμο δέρμα με αδυναμία μαυρίσματος
Ιστορικό μελανώματος του ίδιου ή συγγενή εξ αίματος
Τα σοβαρά και επαναλαμβανόμενα ηλιακά εγκαύματα, ιδίως πριν την ηλικία των 14 χρόνων
ιστορικό τεχνητού μαυρίσματος με UVA (solarium)
Η
πρόγνωση του μελανώματος σχετίζεται άμεσα με το πάχος του, οπότε είναι πολύ σημαντική η
έγκαιρη διάγνωση του, η ταχεία χειρουργική αφαίρεση και η θεραπεία του.
Οποιοδήποτε ογκίδιο αναπτύσσεται στο δέρμα και επιμένει θα πρέπει να εξετάζεται από δερματολόγο προκειμένου να αποκλειστεί η κακοήθεια.